معرفی
تاریخچه
همزمان با تاسیس دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه کردستان در سال ۱۳۷۴، گروه مهندسی برق با جذب ۳۰ نفر دانشجو در مقطع کاردانی الکترونیک شروع به کار کرد. این گروه از سال ۱۳۸۱ فعالیت خود را در سطح کارشناسی مهندسی برق در گرایش الکترونیک و سپس در سال ۱۳۸۷در گرایش قدرت شروع کرد. در مقطع کارشناسی ارشد، گرایش های قدرت، کنترل، الکترونیک و مخابرات، به ترتیب در سال های ۱۳۸۶، ۱۳۹۰، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲و همچنین مقطع دکتری در گرایش قدرت در سال ۱۳۹۱ به حوزه فعالیت آن اضافه شد. گروه مهندسی برق در سال ۱۳۹۹ به دو گروه مهندسی برق قدرت و کنترل و مهندسی برق الکترونیک و مخابرات تفکیک شد.گرایش قدرت:
نیاز بشر به انرژی با افزایش جمعیت جهانی و تغییر نگرش و رویکردها در سبک زندگی انسانها روز به روز روبه افزایش است به گونه ای که حتی مصرف بیشتر انرژی میتواند بهعنوان شاخصی برای رفاه اجتماعی بالاتر جوامع مطرح شود. در این میان انرژی الکتریکی بعنوان تمیزترین و با کیفیت ترین حامل انرژی مورد توجه ویژهای واقع شده است. در واقع حرکت به سوی برقی سازی زیرساخت ها در صنایع مختلف را می توان به عنوان نقطه عطف در ارتقای بازدهی و پیشرفت اقتصاد هر کشوری در نظر گرفت. از سویی دیگر، مشترکین انتهایی برق هم ترجیح میدهند تا جای ممکن از تجهیزات مبتنی بر نوآوری های الکتریکی با فناوری روز استفاده کنند که آسایش بخشی بالاتری را برای آنها به ارمغان می آورد. از جمله این نوآوری ها میتوان به فناوری خودروهای الکتریکی و انواع سیستم های هوشمند خانگی و صنعتی اشاره نمود. از سوی دیگر، برآورد این نیاز روز افزون به تبدیل بهینه منابع انرژی اولیه وابسته است که استفاده بی رویه از این منابع هم با رویکردهای علمی و زیست محیطی سازگاری ندارد. لذا محدودیت منابع اولیه از یک سو و نیاز به برقی سازی در همه ابعاد از سویی دیگر، ضرورت ایجاد یک سیستم انرژی الکتریکی مدیریت شده را بیش از پیش نمایان می کند. سیستم های انرژی الکتریکی در هر کشور در واقع بزرگترین سیستم حالت ساخته دست بشر هستند که در عین مسایل فنی پیچیده با اقتصاد آن جامعه هم ارتباط تنگاتنگی دارند. درواقع در این سیستم های با هزاران واحد تولید انرژی از انواع مختلف و میلیون ها مصرف کننده کوچک و بزرگ با رفتارهای متفاوت و نایقین مواجه هستیم که ممکن است کیلومترها با مراکز عمده تولید انرژی فاصله داشته باشند. بنابراین مدیریت، کنترل و طراحی بهینه چنین سیستمی نیازمند تربیت نیروهایی کارآمد است. گرایش قدرت از رشته مهندسی برق، برای این منظور تدوین و جهت دهی شده است. به طور کلی مدل سازی ریاضی، تحلیل رفتار مداری، برنامه ریزی سیستمی و طراحی و حفاظت یکپارچه و هماهنگ المانها و تجهیزات یک سیستم انرژی الکتریکی از ابتدای تولید انرژی تا انتقال و توزیع کم تلفات و تا انتهای مصرف بهینه آن از وظایف یک مهندس قدرت بشمار می رود. در سال های اخیر، پیدایش مفهوم شبکه های هوشمند، اهمیت مدیریت و کنترل سیستم های انرژی الکتریکی را دو چندان نموده است گویی که روحی تازه در کالبد این سیستم ها دمیده شده باشد و با ایجاد زمینه های مختلف پژوهشی و کاربردی و حتی اشتغال زایی برای مهندسین قدرت، توجه به این گرایش حتی پررنگ تر شده است. به طور تخصصی، حوزه های اساسی و افق های فنی در حوزه مهندسی انرژی الکتریکی (قدرت) شامل موارد زیر می شود، اما محدود به آنها نیست و بطور کلی هر آنچه را مرتبط با تولید، انتقال، توزیع و مصرف انرژی الکتریکی باشد دربرمی گیرد.
- برنامه ریزی، بهره برداری و مدیریت انرژی
- دینامیک و پایداری سیستم های انرژی الکتریکی
- بررسی رفتار اقتصادی بازیگران سیستم قدرت در بازارهای انرژی الکتریکی
- حفاظت بهینه و تطبیقی سیستم های انتقال و توزیع انرژی الکتریکی
- پایش و اتوماسیون زیرساخت های الکتریکی در بستر هوشمندسازی شبکه
- پویاسازی مشترکین انتهایی به منظور مشارکت در مصرف بهینه انرژی
- مدل سازی، طراحی و کنترل بهینه المان های اساسی سیستم، شامل ژنراتورها، موتورها، ترانسفورماتورها، کلیدهای قدرت و ...
- ایجاد بستر امن، پایدار و مطمئن برای افزایش نفوذ منابع تولید انرژی نوین و تجهیزات هوشمند
- کیفیت توان تحویلی مشترکین با حضور بارها و منابع نوین با واسط الکترونیک ـ قدرت
دانشجویان کارشناسی گرایش سیستم های انرژی الکتریکی با توجه به برنامه مصوب وزارت عتف، پس از گذراندن دروس پایه و اصلی، 24 واحد تخصصی مرتبط با حوزه های اساسی برای آشنایی با پایه های این گرایش خواهند گذراند. از جمله این دروس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ماشین های الکتریکی (آشنایی با عملکرد ژنراتورهای سنکرون و ترانسفورماتورهای سه فاز و موتورهای القایی)
- تحلیل سیستم های انرژی الکتریکی (مدل سازی همه المان های سیستم های انتقال و توزیع انرژی الکتریکی به ویژه خطوط انتقال، بررسی نحوه پخش توان برای تامین توان، بررسی رفتار سیستم در مواجه با شرایط غیرعادی مانند اتصال کوتاه، تغییرات فرکانس بهره برداری سیستم از رنج امن، بررسی پایداری استاتیک و دینامیکی سیستم)
- رله و حفاظت (آشنایی با مفهوم سیستم های حفاظتی شامل ساختار رله های الکترومکانیکی، رله گذاری در سیستم و هماهنگی بهینه آنها، بررسی و تحلیل رفتار رله ها در مواجه با شرایط غیرعادی سیستم)
- تأسیسات الکتریکی (آشنایی با سیستم های روشنایی و تأمین انرژی داخلی ساختمان ها، محاسبه و طراحی بهینه و ...)
- تولید انرژی الکتریکی (آشنایی با اجزا و المان های انواع نیروگاه های تولید توان، شامل نیروگاه های بخاری، گازی، سیکل ترکیبی، هستهای و انرژی های تجدیدپذیر و ...)
- طراحی پست های فشارقوی (آشنایی با اصول و محاسبات مربوط به طراحی انواع پست های فشار قوی، انواع ساختارها، تجهیزات عایقی و حفاظتی و ...)
- الکترونیک صنعتی (آشنایی با انواع سوییچ های کنترلی الکترونیک ـ قدرت شامل دیودها، تریستورها، IGBTs، بررسی رفتار انواع مبدل های الکتریکی شامل اینورترهای ac-dc و بالعکس، مبدلهای dc-dc، بررسی روش های مدیریت هارمونیک ها در مبدل ها و ...)
در کشور ما که سرزمینی سرشار از منابع انرژی است بهترین راه مصرف و یا مبادله انرژی تبدیل آن به انرژی الکتریکی میباشد، این تخصص جایگاه و نقش ویژهای را در توسعه و پیشرفت کشور عزیزمان ایران ایفا مینماید و با توجه به رشد سریع این صنعت در کشور (که نرخ رشد آن بالاتر از 10% در سال میباشد) زمینههای اشتغال فراوانی برای فارغالتحصیلان این گرایش در بخش دولتی ، تعاونی و خصوصی به وجود آمده است.
گرایش کنترل:
مهندسی کنترل رشته ای است با کاربرد گستردهای در مهندسی برق، مهندسی مکانیک، مهندسی هوافضا، مهندسی شیمی و حتی اقتصاد و زیستشناسی. مهمترین اهداف گرایش کنترل، آشنایی با شیوه تحلیل و مدل سازی سیستم های دینامیکی و معرفی روش های طراحی و استفاده از سیستم های کنترل خودکار برای دستیابی به رفتار مطلوب این گونه سیستم ها میباشد. بنابراین کاربرد سیستم های مختلف کنترل در کارخانهها و مراکز صنعتی و واحدهای خدماتی، نیروگاه ها، سیستم های هوا – فضایی، مهندسی پزشکی و حتی اقتصاد و مدیریت صنعتی، بخشی از کاربردهای متنوع مجموعه کنترل در صنایع مختلف است. دروس کارشناسی گرایش کنترل علاوه بر آشنا کردن دانشجویان با اصول کنترل، به گونهای برنامهریزی شدهاند تا دانشجویان را برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر نیز به نحو مطلوب آماده نمایند. برنامه تخصصی اجباری این گرایش مشتمل بر 24 واحد درسی است. البته دانشجویانی که علاقمند به آشنایی بیشتر با مطالب این گرایش میباشند، میتوانند علاوه بر این دروس، در دروس مقطع کارشناسی ارشد گرایش کنترل به صورت اختیاری نیز ثبتنام نمایند
هم اکنون گروه مهندسی برق قدرت و کنترل دارای:
10 عضو هیئت علمی
88 نفر دانشجوی کارشناسی (در گرایش مهندسی برق – قدرت)
80 نفر دانشجوی کارشناسی (در گرایش مهندسی برق – کنترل)
168 نفر دانشجوی مقطع کارشناسی بدون گرایش
241 نفر دانشجوی کارشناسی ارشد (در گرایشهای مهندسی برق، سیستمهای قدرت، مهندسی برق- کنترل، مهندسی برق- الکترونیک قدرت و ماشینهای الکتریکی)
41 نفر دانشجوی مقطع دکتری
ماموریت گروه آموزشی:
- پرورش نیروهای متخصص، خلاق و متفکر در گرایشهای مختلف مهندسی برق به منظور تأمین نیروی انسانی مورد نیاز کشور
- پیشبرد و گسترش مهندسی برق با تاکید بر نیازهای منطقه و کشور
- ورود به حوزههای جدید دانش در رشته مهندسی برق
- افزایش میزان تولیدات علمی پرمحتوا
- حفظ و ارتقای سطح علمی اساتید و دانشجویان از طریق توسعه کمی و کیفی تولیدات علمی و افزایش همکاریهای علمی و پژوهشی در سطح ملی و بینالمللی
برنامههای ویژه گروه برای ارتقاء علمی دانشجویان:
1. اعزام بیش از 10 نفر از دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی به کشورهای اتریش و اسپانیا و.. در راشتای طرح تبادل دانشجو
2. برگزارهای کلاسهای آموزشی نرم افزارهای مختلف
3. برگزاری کلاسهای آمادگی المپیادهای دانشجویی
4. برگزاری بازدیدهای علمی متنوع با هماهنگی مرکز ارتباط با صنعت
5. برگزاری کارگاههای مرتبط با کارآفرینی و فرصت های شغلی توسط اصحاب صنعت
بازار کار:
مهندس برق با توجه به گرایش های تحصیلی خود می توانند درنهادهایی نظیر وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات ، وزارت صنعت معدن و تجارت، نیروگاه ها، انواع کارخانجات (سیمان، خودروسازی، ذوب آهن و...)، سازمان های حوزه مخابراتی، صنایع نظامی و دفاعی و غیره مشغول به کار شود. البته بنا به گفته متخصصان زمینه های زیادی برای کارآفرینی در شغل مهندسی برق و راه اندازی کسب و کار مستقل وجود دارد که یک مهندس برق توانمند و ماهر می تواند با بررسی و شناخت نیازهای کشور در حوزه صنعت برق و مخابرات، در جهت رفع آنها اقدام کند.
برخی از مهارتها و توانمندیهای کلی لازم برای یک مهندس برق عبارتند از:
1. اعزام بیش از 10 نفر از دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی به کشورهای اتریش و اسپانیا و.. در راشتای طرح تبادل دانشجو
2. برگزارهای کلاسهای آموزشی نرم افزارهای مختلف
3. برگزاری کلاسهای آمادگی المپیادهای دانشجویی
4. برگزاری بازدیدهای علمی متنوع با هماهنگی مرکز ارتباط با صنعت
5. برگزاری کارگاههای مرتبط با کارآفرینی و فرصت های شغلی توسط اصحاب صنعت
بازار کار:
مهندس برق با توجه به گرایش های تحصیلی خود می توانند درنهادهایی نظیر وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات ، وزارت صنعت معدن و تجارت، نیروگاه ها، انواع کارخانجات (سیمان، خودروسازی، ذوب آهن و...)، سازمان های حوزه مخابراتی، صنایع نظامی و دفاعی و غیره مشغول به کار شود. البته بنا به گفته متخصصان زمینه های زیادی برای کارآفرینی در شغل مهندسی برق و راه اندازی کسب و کار مستقل وجود دارد که یک مهندس برق توانمند و ماهر می تواند با بررسی و شناخت نیازهای کشور در حوزه صنعت برق و مخابرات، در جهت رفع آنها اقدام کند.
برخی از مهارتها و توانمندیهای کلی لازم برای یک مهندس برق عبارتند از:
- استعداد خوب در ریاضیات، فیزیک و کامپیوتر – زیرا پایه اصلی شغل مهندسی برق بر این علوم بنا شده است.
- توانایی تحلیل مشکلات و ارزیابی راه حل ها – مهندس برق در پروژه های مختلف دائما در معرض اتفاقات و مشکلات مختلف قرار دارد که باید بتواند به خوبی آنها را شناسایی، تحلیل و رفع کند.
- مهارت خوب در تصمیم گیری – مهندس برق معمولا در کار خود مسئول واحد یا پروژه ای می باشد که برای بخش های مختلف آنها باید در زمان مناسب بهترین تصمیم را بگیرد تا کارها به خوبی پیش برود.
- مهارت های ارتباطی عالی – برای ارتباط مناسب و همکاری با مدیران و تکنسین های شرکت و پروژهها
- توانایی برنامه ریزی و اولویت بندی موثر کارها – به دلیل حساس بودن و پراهمیت بودن شغل مهندسی برق، باید برای کارها و وظایف با توجه به حساسیت و اولویت آنها به درستی برنامه ریزی انجام شود.
- مهارت های کار تیمی – برای کار با کلیه افراد درگیر در یک پروژه و پیشبرد آن
- آگاهی کامل از قوانین ایمنی و سلامت در این حوزه – حوزه برق و الکترونیک با خطرات زیادی برای افراد پیش رو است. بنابراین مهندس برق برای حفظ سلامت خود و سایرین باید با کلیه قوانین و دستورالعمل های حفاظتی و ایمنی آشنا بوده و آنها را بکار گیرند.